- 종교개혁 1세대:
쯔빙글리(Huldrych Zwingli, Swiss, 1484-1531): De vera et falsa religions commenatrius
루터(Martin Luther, German, 1483-1546): Loci communes, Martin Luther Werke
부쩌(Martin Bucer, German, 1491-1551): Defensio adversus axioma catholicum, De Regno Christi
(비록 교의학적 체계를 산출하진 않았으나 종교개혁 1세대로 활약한 인물들 중에는 Johannes Oecolampadius 1482-1531, Wolfgang Capito 1478-1541, Simon Grynaeus 1493-1541, William Farel 1489-1565 등이 있습니다.)
- 종교개혁 2세대:
멜랑히톤(Philip Melanchthon, German, 1497-1560): Loci communes
칼빈(John Calvin, French, 1509-1564): Institutio christianae religionis
버미글리(Peter Martyr Vermigli, Italian, 1499-1562): Loci communes
무스쿨루스(Wolfgan Musculus, German/French, 1497-1563): Loci communes
히페리우스(Andreas Hyperius, German, 1511-1564): De theologo, Elementa christianae religioinis, Methodus theologiae
비레(Pierre Viret, French, 1511-1571): Disputationes chrestiennes, Instruction chrestienne, Exposition familiere sur le Symbole des Apostres
아레티우스(Benedictus Aretius, Swiss, 1505-1574): Examen theologicum, S S theologiae problemata seu loci communes
불링거(Heinrich Bullinger, Swiss, 1504-1575): Compendium christianae religionis, Confessio ex exposition simplex orthodoxae fidei, Sermonum decades quinque, De scripturae sanctae authoritate, De origine erroris, De testamento seu foedere Dei
드 브레스(Guy de Bres, French, 1522-1567), Confession de foy
- 초기 정통주의 시대 (1565-1618-1640): 1565년을 전후로 종교개혁 2세대가 대부분 사망했고, 고백서 및 교리문답 작성이 완료된 시점이며, 1618년은 국제적인 개혁주의 총회(Dort, 1618-1619)가 있었으며 그곳에서 개혁주의 신학의 엄밀성 제고되는 획기전인 분기점이 마련됨, 30년전쟁(1618-1648)도 그때 발발했다; 1640년대에 여러 유력한 학자들이 사망함 (특징: 고백적 울타리가 형성된 이후에 왕성한 신학적 체계화가 이루어짐, 신학적 학문적 통합의 움직임도 활발함)
유니우스(Franciscus Junius, Dutch, 1545-1602): Opuscula theologica selecta
잔키우스(Girolamo Zanchius, Italian, 1516-1590): De natura Dei, De religione christiana fides, De scriptura sacra, De tribus Elohim
퍼킨스(William Perkins, English, 1558-1602): De praedestinationis modo et ordine
베자(Theodore Beza, French, 1519-1605): Confessio christianae fidei, Propositions and principles of divinitie, Quaestionum et responsionum christianarum libellus, Tractatioines theologicae
다네우스(Lambertus Daneaus, French, 1535-1590): Isagoges christianae, Methodus sacrae scripturae, Compendium sacrae theologiae, Ethices christianae, Politices christianae, Physice christianae
우르시누스(Zacharias Ursinus, German, 1534-1583): Doctrinae christianae compendium, Explicationes catecheseos, Loci theologici, Scholastica materiis theologicis exercitationes, Admonitio christiana
올레비아누스(Kaspar Olevianus, German, 1536-1587): De substantia foederis, Expositio symboli apostolic
부카누스(William Bucanus, Swiss/French, d.1603): Institutiones theologicae
카트라이트(Thomas Cartwright, English, 1535-1603): A treatise of the Christian religion
토사누스(Daniel Tossanus, French, 1541-1602): A synopsis or compendium of the fathers
트렐카티우스(Lucas Trelcatius, Dutch, 1542-1602): Scholastica methodica locorum communium institutio
케커만(Bartholomaeus Keckermann, German, 1572-1609): Praecognita philosophica, Scientiae metaphysicae compendiosum systema, Systema logicae, Systema sacrosanctae theologiae, Systema ethicae
폴라누스(Amandus Polanus, Swiss/German, 1561-1610): Syntagma theologiae christianae
루베르투스(Sibrandus Lubbertus, Dutch, 1556-1625): De principiis christianorum dogmatum
파레우스(David Pareus, German, 1548-1622): Collegiorum theologicorum quibus universa theologia orthodoxa
에임즈(William Ames, English, 1576-1633): Medulla ss theologiae, Bellarminus enervates, Disputatio theological de perfection ss scripturae
볼레비우스(Johannes Wollebius, Swiss, 1589-1629): Compendium theologiae christianae
고마루스(Franciscus Gomarus, Dutch, 1563-1641): Disputationes theologicae
왈레우스(Antonius Walaeus, Dutch, 1573-1639): Loci communes s. theologiae, Enchiridion religionis reformatae
알스테드(Johann Heinrich Alsted, German, 1588-1638): Definitiones theologicae, Metaphysica, Methodus sacrosanctae theologiae, Theologia scholastica didactica, Theologia catechetica, Theologia naturalis, Theologia polemica
트위스(William Twisse, English, 1578-1646): Ad Jacobi Arminii collationem cum Francisco Junio, Vindiciae gratiae potestatis ac providentiae Dei, Dissertatio de scientia media
마코비우스(Johannes Maccovius, Dutch, 1588-1644): Loci communes, Metaphysica, Distinctiones et regulae theologicae et philosophicae
리베투스(Andreas Rivetus, Dutch, 1572-1651): Catholicus Orthodoxus, Oppositus Catholico Papistae, Critici sacri libri quatuor
우셔(James Ussher, English, 1581-1656): A body of divinity
러더포드(Sameul Rutherford, Scottish, 1600-1661): The covenant of life opened, Disputatio scholastica de divina providentia, Exercitationes apologeticae pro divina gratia
샬피우스(Johannes Scharpius, Dutch, 1572-1648): Cursus theologicus
- 정통주의 절정의 시대 (1640-1685-1725): 유력한 인물들의 사망, 낭트칙령, 재앙적인 사회적 문화적 격변기, 영국의 대규모 삼위일체 논쟁의 발발, 사무엘 클락의 신학에 대한 논쟁; 탈고백화 시대의 시작 (특징: 개신교 정통주의 신학이 가장 왕성하게 발달하고 편찬된 절정기다, 논박적, 스콜라적, 규정적, 교육적, 문답적 형태의 신학적 쟝르들이 다양하게 균형과 조화를 이루었음, 아미랄드 논쟁과 소무르 학파와의 논쟁, 코케이우스 언약론에 대한 논쟁, 언약론적 관점이 개혁파 정통주의 체계에 폭넓게 수용됨, 소시누스 학파의 도전, 데카르트 및 스피노자 철학의 발흥)
마스트리히트(Petrus van Mastricht, Dutch, 1630-1706): Theoretico-practica theologia
코케이우스(Johannes Cocceius, Dutch, 1603-1669): Summa theologiae, Summa doctrinae de foedere et testament Dei
마레시우스(Samuel Maresius, French, 1599-1673): Collegium theologicum sive systema breve universae theologiae, These theologicae
푸치우스(Gisbertus Voetius, Dutch, 1589-1676): Disputatio philosophic-theologica, Selectae disputationes theologicae
오웬(John Owen, English, 1616-1683): Theologoumena pantodapa
벤델린(Marcus Friedrich Wendelin, German, 1584-1652): Christianae theologiae, Collatio doctrinae christianae Reformatorum et Lutheranorum
F. 투레틴(Franciscus Turretinus, Swiss/Italian, 1623-1687): Disputatio theologica de scripturae sacrae auctoritate, Institutio theologiae elencticae
하이데거(Johann Heinrich Heidegger, Swiss, 1633-1698): Corpus theologiae Christianae, Dissertationum selectarum, Sacram Theologiam Dogmaticam, Historicam & Moralem illustrantium
위치우스(Herman Witsius, Dutch, 1636-1708): De oeconomia foederum Dei, Theologia pacifica, Theologus modestus
브라켈(Wilhemus a Brakel, Dutch, 1634-1711): The Christian’s Reasonable Service
M. 레이데커(Melchior Leydekker, Dutch, 1642-1721): De veritate religionis reformatae seu evangelicae, Disputatio historico-theologica de Arianismo, Exercitationes theologicae, Synopsis controversiarum de foedere et testamento Dei
픽테트(Benedict Pictet, Swiss, 1655-1724): Theologia christiana
말키우스(Johannes Marckius, Dutch, 1656-1731): Christianae theologiae medulla, Compendium theologiae christianae
J. 튜레틴(Jean Alphonso Turretin, Swiss, 1671-1737): De theologia naturali, De veritate religionis judaicae et christianae, Cogitationes et dissertationes theologicae
- 후기 정통주의 시대 (1725-1770): 교의학적 체계가 사라지지 않았고 특별히 교리적 정통을 보존한 후속 종교개혁(Nadere Reformatie) 운동을 이끈 경건주의 인물들을 비롯한 후세들이 여전히 개혁파의 고백적 체계에 생동력을 부여하고 있었음; 그러나 신학은 철학과의 연관성을 상실하고 해석학의 학문적 방법론이 완전히 무너진 시대였고, 스콜라적 방법론이 아카데미 및 대학에서 표준 방법론의 자리를 상실하게 됨.
길(John Gill, English, 1697-1771): Complete Body of Doctrinal and Practical Divinity
스타퍼(Johann Friedrich Stapfer, German, 1708-1775): Institutiones theologiae polemicae universae, Grundlegung zur wahren religion
비텐바흐(Daniel Wyttenbach, German/Swiss, 1706-1779): Theses theologicae praecipua christianae doctrinae, Tentamen theologiae dogmaticae methodo scientifica pertractatae
베네마(Herman Venema, Dutch, 1697-1787): Exercitationes de vera Christi divinitate, Institutes of Theology
- 루터파 정통주의 인물들
Philipp Melancthon (1497-1560): Loci Communes Rerum Theologicarum
Jacob Heerbrand (1521-1600): Compendium Theologiae
Martin Chemnitz (1522-1586): Loci Theologici
Leonard Hutter (1563-1616): Loci Communes Theologici
Mathias Hafenreffer (1561-1619): Compendium Doctrinae Coelestis
George Calixtus (1585-1656): Epitome Theologiae
Jesper Rasmus Brochmand (1585-1652): Universae Theologiae Systema
Johann Gerhard (1582-1637): Loci Theologici
Nicholas Hunnius (1585-1643): Epitome Credendorum
John Conrad Dannhauer (1603-1666): Hodosophia Christiana Sive Theologia Positiva
Abraham Calov (1612-1686): Systema Locorum Theologicorum
John Andrew Quenstedt (1617-1688): Theologia Didactilo-Polemica Sive Systema Theologiae
David Hollaz (1648-1713): Examen Theologicum Acroamaticum
- 중요한 고백서들: 종교개혁 및 개혁파 정통주의 신학의 고백적 다양성
Gallican Confession (1559),
Scots Confession (1560),
Belgic Confession (1561),
Thirty-Nine Articles (1563),
Heidelberg Catechism (1563),
Second Helvetic Confession (1566),
Irish Articles (1615),
Confession of Sigismund (1614),
Brandenburg Confession (1615),
Canon of Dort (1619),
Westminster Confession of Faith (1647)
쯔빙글리(Huldrych Zwingli, Swiss, 1484-1531): De vera et falsa religions commenatrius
루터(Martin Luther, German, 1483-1546): Loci communes, Martin Luther Werke
부쩌(Martin Bucer, German, 1491-1551): Defensio adversus axioma catholicum, De Regno Christi
(비록 교의학적 체계를 산출하진 않았으나 종교개혁 1세대로 활약한 인물들 중에는 Johannes Oecolampadius 1482-1531, Wolfgang Capito 1478-1541, Simon Grynaeus 1493-1541, William Farel 1489-1565 등이 있습니다.)
- 종교개혁 2세대:
멜랑히톤(Philip Melanchthon, German, 1497-1560): Loci communes
칼빈(John Calvin, French, 1509-1564): Institutio christianae religionis
버미글리(Peter Martyr Vermigli, Italian, 1499-1562): Loci communes
무스쿨루스(Wolfgan Musculus, German/French, 1497-1563): Loci communes
히페리우스(Andreas Hyperius, German, 1511-1564): De theologo, Elementa christianae religioinis, Methodus theologiae
비레(Pierre Viret, French, 1511-1571): Disputationes chrestiennes, Instruction chrestienne, Exposition familiere sur le Symbole des Apostres
아레티우스(Benedictus Aretius, Swiss, 1505-1574): Examen theologicum, S S theologiae problemata seu loci communes
불링거(Heinrich Bullinger, Swiss, 1504-1575): Compendium christianae religionis, Confessio ex exposition simplex orthodoxae fidei, Sermonum decades quinque, De scripturae sanctae authoritate, De origine erroris, De testamento seu foedere Dei
드 브레스(Guy de Bres, French, 1522-1567), Confession de foy
- 초기 정통주의 시대 (1565-1618-1640): 1565년을 전후로 종교개혁 2세대가 대부분 사망했고, 고백서 및 교리문답 작성이 완료된 시점이며, 1618년은 국제적인 개혁주의 총회(Dort, 1618-1619)가 있었으며 그곳에서 개혁주의 신학의 엄밀성 제고되는 획기전인 분기점이 마련됨, 30년전쟁(1618-1648)도 그때 발발했다; 1640년대에 여러 유력한 학자들이 사망함 (특징: 고백적 울타리가 형성된 이후에 왕성한 신학적 체계화가 이루어짐, 신학적 학문적 통합의 움직임도 활발함)
유니우스(Franciscus Junius, Dutch, 1545-1602): Opuscula theologica selecta
잔키우스(Girolamo Zanchius, Italian, 1516-1590): De natura Dei, De religione christiana fides, De scriptura sacra, De tribus Elohim
퍼킨스(William Perkins, English, 1558-1602): De praedestinationis modo et ordine
베자(Theodore Beza, French, 1519-1605): Confessio christianae fidei, Propositions and principles of divinitie, Quaestionum et responsionum christianarum libellus, Tractatioines theologicae
다네우스(Lambertus Daneaus, French, 1535-1590): Isagoges christianae, Methodus sacrae scripturae, Compendium sacrae theologiae, Ethices christianae, Politices christianae, Physice christianae
우르시누스(Zacharias Ursinus, German, 1534-1583): Doctrinae christianae compendium, Explicationes catecheseos, Loci theologici, Scholastica materiis theologicis exercitationes, Admonitio christiana
올레비아누스(Kaspar Olevianus, German, 1536-1587): De substantia foederis, Expositio symboli apostolic
부카누스(William Bucanus, Swiss/French, d.1603): Institutiones theologicae
카트라이트(Thomas Cartwright, English, 1535-1603): A treatise of the Christian religion
토사누스(Daniel Tossanus, French, 1541-1602): A synopsis or compendium of the fathers
트렐카티우스(Lucas Trelcatius, Dutch, 1542-1602): Scholastica methodica locorum communium institutio
케커만(Bartholomaeus Keckermann, German, 1572-1609): Praecognita philosophica, Scientiae metaphysicae compendiosum systema, Systema logicae, Systema sacrosanctae theologiae, Systema ethicae
폴라누스(Amandus Polanus, Swiss/German, 1561-1610): Syntagma theologiae christianae
루베르투스(Sibrandus Lubbertus, Dutch, 1556-1625): De principiis christianorum dogmatum
파레우스(David Pareus, German, 1548-1622): Collegiorum theologicorum quibus universa theologia orthodoxa
에임즈(William Ames, English, 1576-1633): Medulla ss theologiae, Bellarminus enervates, Disputatio theological de perfection ss scripturae
볼레비우스(Johannes Wollebius, Swiss, 1589-1629): Compendium theologiae christianae
고마루스(Franciscus Gomarus, Dutch, 1563-1641): Disputationes theologicae
왈레우스(Antonius Walaeus, Dutch, 1573-1639): Loci communes s. theologiae, Enchiridion religionis reformatae
알스테드(Johann Heinrich Alsted, German, 1588-1638): Definitiones theologicae, Metaphysica, Methodus sacrosanctae theologiae, Theologia scholastica didactica, Theologia catechetica, Theologia naturalis, Theologia polemica
트위스(William Twisse, English, 1578-1646): Ad Jacobi Arminii collationem cum Francisco Junio, Vindiciae gratiae potestatis ac providentiae Dei, Dissertatio de scientia media
마코비우스(Johannes Maccovius, Dutch, 1588-1644): Loci communes, Metaphysica, Distinctiones et regulae theologicae et philosophicae
리베투스(Andreas Rivetus, Dutch, 1572-1651): Catholicus Orthodoxus, Oppositus Catholico Papistae, Critici sacri libri quatuor
우셔(James Ussher, English, 1581-1656): A body of divinity
러더포드(Sameul Rutherford, Scottish, 1600-1661): The covenant of life opened, Disputatio scholastica de divina providentia, Exercitationes apologeticae pro divina gratia
샬피우스(Johannes Scharpius, Dutch, 1572-1648): Cursus theologicus
- 정통주의 절정의 시대 (1640-1685-1725): 유력한 인물들의 사망, 낭트칙령, 재앙적인 사회적 문화적 격변기, 영국의 대규모 삼위일체 논쟁의 발발, 사무엘 클락의 신학에 대한 논쟁; 탈고백화 시대의 시작 (특징: 개신교 정통주의 신학이 가장 왕성하게 발달하고 편찬된 절정기다, 논박적, 스콜라적, 규정적, 교육적, 문답적 형태의 신학적 쟝르들이 다양하게 균형과 조화를 이루었음, 아미랄드 논쟁과 소무르 학파와의 논쟁, 코케이우스 언약론에 대한 논쟁, 언약론적 관점이 개혁파 정통주의 체계에 폭넓게 수용됨, 소시누스 학파의 도전, 데카르트 및 스피노자 철학의 발흥)
마스트리히트(Petrus van Mastricht, Dutch, 1630-1706): Theoretico-practica theologia
코케이우스(Johannes Cocceius, Dutch, 1603-1669): Summa theologiae, Summa doctrinae de foedere et testament Dei
마레시우스(Samuel Maresius, French, 1599-1673): Collegium theologicum sive systema breve universae theologiae, These theologicae
푸치우스(Gisbertus Voetius, Dutch, 1589-1676): Disputatio philosophic-theologica, Selectae disputationes theologicae
오웬(John Owen, English, 1616-1683): Theologoumena pantodapa
벤델린(Marcus Friedrich Wendelin, German, 1584-1652): Christianae theologiae, Collatio doctrinae christianae Reformatorum et Lutheranorum
F. 투레틴(Franciscus Turretinus, Swiss/Italian, 1623-1687): Disputatio theologica de scripturae sacrae auctoritate, Institutio theologiae elencticae
하이데거(Johann Heinrich Heidegger, Swiss, 1633-1698): Corpus theologiae Christianae, Dissertationum selectarum, Sacram Theologiam Dogmaticam, Historicam & Moralem illustrantium
위치우스(Herman Witsius, Dutch, 1636-1708): De oeconomia foederum Dei, Theologia pacifica, Theologus modestus
브라켈(Wilhemus a Brakel, Dutch, 1634-1711): The Christian’s Reasonable Service
M. 레이데커(Melchior Leydekker, Dutch, 1642-1721): De veritate religionis reformatae seu evangelicae, Disputatio historico-theologica de Arianismo, Exercitationes theologicae, Synopsis controversiarum de foedere et testamento Dei
픽테트(Benedict Pictet, Swiss, 1655-1724): Theologia christiana
말키우스(Johannes Marckius, Dutch, 1656-1731): Christianae theologiae medulla, Compendium theologiae christianae
J. 튜레틴(Jean Alphonso Turretin, Swiss, 1671-1737): De theologia naturali, De veritate religionis judaicae et christianae, Cogitationes et dissertationes theologicae
- 후기 정통주의 시대 (1725-1770): 교의학적 체계가 사라지지 않았고 특별히 교리적 정통을 보존한 후속 종교개혁(Nadere Reformatie) 운동을 이끈 경건주의 인물들을 비롯한 후세들이 여전히 개혁파의 고백적 체계에 생동력을 부여하고 있었음; 그러나 신학은 철학과의 연관성을 상실하고 해석학의 학문적 방법론이 완전히 무너진 시대였고, 스콜라적 방법론이 아카데미 및 대학에서 표준 방법론의 자리를 상실하게 됨.
길(John Gill, English, 1697-1771): Complete Body of Doctrinal and Practical Divinity
스타퍼(Johann Friedrich Stapfer, German, 1708-1775): Institutiones theologiae polemicae universae, Grundlegung zur wahren religion
비텐바흐(Daniel Wyttenbach, German/Swiss, 1706-1779): Theses theologicae praecipua christianae doctrinae, Tentamen theologiae dogmaticae methodo scientifica pertractatae
베네마(Herman Venema, Dutch, 1697-1787): Exercitationes de vera Christi divinitate, Institutes of Theology
- 루터파 정통주의 인물들
Philipp Melancthon (1497-1560): Loci Communes Rerum Theologicarum
Jacob Heerbrand (1521-1600): Compendium Theologiae
Martin Chemnitz (1522-1586): Loci Theologici
Leonard Hutter (1563-1616): Loci Communes Theologici
Mathias Hafenreffer (1561-1619): Compendium Doctrinae Coelestis
George Calixtus (1585-1656): Epitome Theologiae
Jesper Rasmus Brochmand (1585-1652): Universae Theologiae Systema
Johann Gerhard (1582-1637): Loci Theologici
Nicholas Hunnius (1585-1643): Epitome Credendorum
John Conrad Dannhauer (1603-1666): Hodosophia Christiana Sive Theologia Positiva
Abraham Calov (1612-1686): Systema Locorum Theologicorum
John Andrew Quenstedt (1617-1688): Theologia Didactilo-Polemica Sive Systema Theologiae
David Hollaz (1648-1713): Examen Theologicum Acroamaticum
- 중요한 고백서들: 종교개혁 및 개혁파 정통주의 신학의 고백적 다양성
Gallican Confession (1559),
Scots Confession (1560),
Belgic Confession (1561),
Thirty-Nine Articles (1563),
Heidelberg Catechism (1563),
Second Helvetic Confession (1566),
Irish Articles (1615),
Confession of Sigismund (1614),
Brandenburg Confession (1615),
Canon of Dort (1619),
Westminster Confession of Faith (1647)
댓글 없음:
댓글 쓰기
댓글 남겨 주셔서 감사해요~~ ^^